Op 27 februari 2019 werd een koninklijk besluit gepubliceerd over de uitbreiding van de toegelaten gedelegeerde verpleegkundige handelingen die zorgkundigen mogen uitvoeren en de voorwaarden waaronder de zorgkundigen deze handelingen mogen stellen. Hoe gaat dit in zijn werk?

Voor de opleiding van zorgkundigen die vijf bijkomende handelingen willen aanleren, is een digitaal platform ontwikkeld: PentaPlus (=VijfPlus). Deze opleiding is bestemd voor Nederlandstalige zorgkundigen die werken voor een openbare instelling of dienst in Vlaanderen of Brussel. De opleiding volgen is niet verplicht, maar aangeraden. Verzorgenden kunnen verkiezen om de opleiding niet te volgen.

Opleiding

Alvorens zorgkundigen de bijkomende taken kunnen opnemen, moeten zij eerst een opleiding volgen. De bestaat uit:
- een twintigtal uren les op het digitaal platform PentaPlus
- een stage van maximaal 75 uur.
De zorgkundigen krijgen bij hun opleiding de steun van een mentor. Dit is een verpleegkundige die aangesteld werd door de werkgever.

Alle zorgkundigen hebben het recht deze opleiding te volgen en de sociale partners engageerden zich om het theoretisch gedeelte van de opleiding te financieren voor 8 euro per uur en per deelnemer. De werkgever kan ook kiezen voor een vervangende tewerkstelling. Hij heeft dan recht op 21,30 euro per lesuur per potentiële deelnemer. Op het eind van het kalenderjaar stuurt de werkgever aan de Dienst Sociale Maribel van de RSZ een verklaring met daarin het bedrag besteed aan vervanging.

Voor wie?

De opleiding is bedoeld voor zorgkundigen werkzaam in de volgende publieke voorzieningen: ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, woonzorgcentra, dagverzorgingscentra, centra voor kortverblijf, revalidatiecentra, thuisverpleging, beschut wonen, wijkgezondheidscentra, lokale dienstencentra en gezinszorg.

De zorgkundigen uit de private sector hebben ook de mogelijkheid om de vijf bijkomende handelingen aan te leren. De modaliteiten zijn echter niet gelijklopend.

De vijf bijkomende handelingen

De vijf bijkomende handelingen die moeten geleerd worden en nadien onder supervisie van een verpleegkundige mogen uitgevoerd worden, zijn de volgende.
1. Het meten van vitale parameters: temperatuur, pols, bloeddruk, ademhaling, bewustzijn, pijn en glycemie.
2. Het toedienen van medicatie: oraal, via inhalatie, rectaal, oogindruppeling, oorindruppeling, percutaan, subcutaan enkel voor gefractioneerde heparine.
3. Het toedienen van voeding en vocht via orale weg, ook bij mensen met slikstoornissen.
4. Het manueel verwijderen van faecalomen.
5. Het verwijderen en opnieuw brengen van verbanden en kousen ter preventie en/of behandeling van veneuze aandoeningen.

Vijf handelingen = vijf modules

Dankzij PentaPlus leren de zorgkundigen de handelingen aan vanop de werkvloer en moeten zij zich niet verplaatsen naar school. De lessen worden gevolgd in groep (bij voorkeur) of individueel. De werkgever stelt de benodigde IT-faciliteiten ter beschikking.

Elk van de vijf bijkomende handelingen werd in een aparte module uitgewerkt. Op die manier moet de leerstof niet in één keer gevolgd worden. Op het einde van elke module is er een tussentijdse test die indicatief is en dus niet meetelt voor het behalen van het certificaat.

De eindtest

Na het doorlopen van alle leerstof volgt er een eindtest die toetst of de zorgkundige alle handelingen kent. Er moet positief gescoord worden op deze eindtest om het certificaat voor bijkomende verpleegkundige handelingen te behalen. Zowel de werkgever als de zorgkundige zullen een attest ontvangen van het theoretisch gedeelte.

Slaagt de zorgkundige niet voor de eindtest, dan is het mogelijk om de leerstof opnieuw door te nemen en de eindtest opnieuw af te leggen tot wanneer de zorgkundige slaagt voor de test. Herkansingen zijn dus mogelijk.

De stage en de verklaring op eer

Na het succesvol doorlopen van het theoretische luik, volgt de stage. De stage kan op de werkplek zelf plaatsvinden, voor zover de respectievelijke verpleegkundige handelingen kunnen uitgevoerd worden onder toezicht van de verpleegkundige mentor en/of hoofdverpleegkundige.

Na het volgen van de stage vult de mentor een verklaring op eer in die attesteert dat de zorgkundige de vijf bijkomende handelingen beheerst.

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid: https://www.rsz.be/sociale-maribel/vorming-pentaplus of bij uw gewestelijke secretaris.

Willy Van Den Berge, Frank Gabriels